- арақкеш
- сөйл.син.: маскүнемАрақкеш, апиыншы, пәңгі шайтан, кесел қып мал мен басын өрбітпеген (Әсет).
Синонимдер қазақша сөздік. 2015.
Синонимдер қазақша сөздік. 2015.
кешір — Қ орда., Арал; Гур., Маңғ.; Орал, Қара.; Түрікм.: Ашх., Таш., Мары, Красн.; Қарақ.; Өзб., Там.) сәбіз. Бүгін магазинде к еш і р д і көп сатты Қ орда., Арал). Піскен к еш і р д е қант жоқ (Орал, Қара.). Биыл к е ш і р жақсы шыққан болу керек,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қарақат — … 2. Қарақат өсімдігінің қара түсті домалақ жемісі. Бір күні Ерден, Әшім, Ақпан төртеуміз өзен бойынан жұмыртқа іздейміз, қ а р а қ а т тереміз деп ауылға кешігіп қайттық (А.Хангелдин, Өткен күндер, 30). Қ а р а қ а т – адам организміне қажетті… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
кеш — зат. Ымырт жабылып, қараңғы түсіп, қас қарайған мезгіл … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
тікеш — (Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта, Тедж., Мары, Байр., Ашх., Гяу.) тандыр не таба нанға өрнек салуға арналған, тістері сымнан жасалған дөңгелек, щетка сияқты құрал. Сендерде т і к е ш бола ма? (Түрікм., Көнеүр.). [Қарақалпақша тікеш (Карак. рус. сл … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жәдікеш — Қ орда., Арал; Қарақ.) ұғымтал, жадына сақтағыш. Ескі әңгімені ж ә д і к е ш адам біледі Қ орда., Арал) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
індігеш//індікеш — зат. жерг. Ін. Кенет аты әлденеге сүрінгендей болды. Сөйтсе, і н д і г е ш екен (Ә.Кекілбаев, Үркер, 39). Қызыл түлкі осы араға келгенде, мына жатқан көп і н д і г е ш т і ң біреуіне сүңгіп жоғалды (Бұл да, 116). Сексеуіл түптері мен і н д і к е… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мөрлі — (Түрікм.: Красн., Ашх., Небид., Тедж.; Қарақ.) әйгілі, атақты. Ертеректе м ө рл і арақкеш болған адам (Түрікм., Красн.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
пәңгі — 1 (Қ орда: Сыр., Жал.) есектің еркегі. Жұмысқа п ә ң г і есек мықты келеді Қ орда., Жал.) 2 (Алм., Кег.; Сем., Ұрж.; Қарақ.) апиыншы, маскүнем. Бұл шал п ә ң г і адам (Алм., Кег.) 3 (Жамб., Шу; Қар.; ҚХР) есуас, есі ауған. Болмасын өзі ұйқышыл,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
екібетті // екібеткей — сын. Екіжүзді. Біреулер оны арақкеш десе, енді біреулер оны е к і б е т к е й дейді (Т. Әлқанұлы, Тірліктен., 123) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
гешір — (Қарақ.: Бер., Амуд., Шым., Хож.) сәбіз. Ас қылғанда ішіне г е ш і р і н мол тураса, гүріш жұмсақ боп піседі (Қарақ., Хож.). Маңғыстау төңірегінде бұл сөз кешір түрінде айтылады. [Түрікменше кәшир (Рус. туркм. сл., 1956); қарақ. гешир (Рус. карак … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бишек — (Қарақ., Қоң.) күзде пісетін тарғыл сопақ қауын. Б и ш е к басқа қауындардан кешірек егіледі (Қарақ., Қоң.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі